Tham dự hội nghị có ông Võ Văn Hoan – Phó Chủ tịch UBND Thành phố; ông Watanabe Nobuhiro – Tổng Lãnh sự quán Nhật Bản tại TP.HCM; ông Mizushima Kozo – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản (JCCH) tại TP.HCM, cùng đại diện các sở, ban, ngành của Thành phố và cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư, kinh doanh tại TP.HCM.

Nhật Bản – Đối tác hàng đầu của Việt Nam và TP.HCM

Phát biểu khai mạc, ông Võ Văn Hoan – Phó Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh, Việt Nam và Nhật Bản là hai quốc gia có mối quan hệ lịch sử lâu đời. Năm 1973, Việt Nam và Nhật Bản chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ, khởi đầu cho một kỷ nguyên hợp tác phát triển có lợi cho cả hai bên về nhiều mặt. Trong kinh tế, Nhật Bản là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam và là nước G7 đầu tiên công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA) chính thức có hiệu lực vào năm 2009, đánh dấu bước ngoặt mới trong quan hệ hợp tác kinh tế hai nước, tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi cho phát triển thương mại giữa hai quốc gia. Mối quan hệ này ngày càng được củng cố thông qua các cuộc viếng thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước, gần đây nhất là chuyến thăm Nhật Bản của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vào tháng 11/2021. Hiện Nhật Bản là nước tài trợ ODA lớn nhất, là nhà đầu tư lớn thứ 2 và là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam.

Tính đến cuối tháng 10/2021, Nhật Bản đứng thứ 2/141 quốc gia và vùng lãnh thổ đã có đầu tư nước ngoài tại Việt Nam với 4.765 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký 63,94 tỷ USD. Quy mô dự án bình quân của Nhật Bản là 13,4 triệu USD/dự án, cao hơn quy mô dự án bình quân chung của cả nước là 11,7 triệu USD/dự án.

Ông Võ Văn Hoan cho rằng, để Thành phố có được thành tựu phát triển mạnh mẽ, trở thành đô thị lớn nhất cả nước về dân số và quy mô kinh tế, duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, đóng góp hơn 22% vào GDP và hơn 26% vào ngân sách quốc gia thì nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là một trong những yếu tố đóng vai trò hết sức quan trọng. FDI đã trở thành động lực, tạo ra “cú hích” cho tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Thành phố. Riêng đối với dòng vốn FDI từ Nhật Bản vào Thành phố có sự tăng trưởng ấn tượng, sắc nét, rất tích cực, mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức do tác động của dịch COVID-19, thể hiện niềm tin của doanh nghiệp FDI Nhật Bản vào sức hút của thị trường Việt Nam nói chung, TP.HCM nói riêng. Đây cũng là cơ hội tốt để tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc thêm hợp tác đầu tư giữa hai bên trong bối cảnh mới.

Tại TP.HCM, tính đến cuối tháng 11/2021, tổng số dự án của nhà đầu tư Nhật Bản là 3.218  dự án (bao gồm 1.479 dự án đầu tư trực tiếp và 1.739 trường hợp đầu tư gián tiếp thông qua hình thức góp vốn, mua cổ phần). Tổng vốn đầu tư đạt 7,419 tỉ USD (chiếm tỷ lệ 10,44% tổng vốn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài trên địa bàn Thành phố), đứng vị trí thứ 4/116 quốc gia/vùng lãnh thổ về tổng vốn đầu tư trực tiếp trên địa bàn.

Các lĩnh vực được doanh nghiệp Nhật Bản tập trung đầu tư: Công nghiệp chế biến, chế tạo; Bán buôn và bán lẻ; Hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ; Kinh doanh bất động sản; Vận tải kho bãi; Thông tin và truyền thông; Xây dựng; Dịch vụ lưu trú và ăn uống; Y tế và hoạt động trợ giúp xã hội; Giáo dục và đào tạo…

Hiệu quả thu hút đầu tư đến từ 20 kỳ Hội nghị Bàn tròn Nhật Bản tại TP.HCM

Bên cạnh việc hỗ trợ nhà đầu tư trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh bằng cơ chế, chính sách, những kết quả đáng ghi nhận trong thu hút đầu tư từ Nhật Bản nêu trên của TP.HCM còn đến từ việc chính quyền Thành phố đã chủ động, cầu thị lắng nghe và quyết liệt giải quyết các khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thông qua Hội nghị Bàn tròn Doanh nghiệp Nhật Bản. Đây là hoạt động được tổ chức thường niên do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) cùng với các sở, ban, ngành Thành phố và Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại TP.HCM (JCCH) phối hợp tổ chức dưới sự chỉ đạo của UBND TP.HCM. Đây là nơi ghi nhận và giải quyết những vướng mắc, khó khăn, kiến nghị và đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản. Từ đó hiện thực hóa chủ trương cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện môi trường đầu tư của Thành phố, tạo thuận lợi cho hoạt động của các nhà đầu tư Nhật Bản.

Báo cáo tổng kết 20 năm Hội nghị Bàn tròn Doanh nghiệp Nhật Bản tại TP.HCM, bà Cao Thị Phi Vân- Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) cho biết, kể từ tháng 12/1998 đến nay, đã có 20 kỳ hội nghị được tổ chức, tiếp nhận và giải quyết 590 vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản. Giai đoạn 1998 – 2009, đã có 08 kỳ hội nghị được tổ chức, tập trung giải quyết, tháo gỡ những lĩnh vực, dự án mà nhà đầu tư quan tâm. 100 vấn đề, vướng mắc của các doanh nghiệp đã được các cơ quan chức năng của Thành phố giải quyết. Giai đoạn từ 2010 – 2021, nhằm tăng cường các hoạt động hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp Nhật Bản trên địa bàn TP.HCM, thúc đẩy thu hút làn sóng đầu tư từ Nhật Bản, Hội nghị đã trở thành hoạt động thường niên, với 12 kỳ được tổ chức và trả lời 490 câu hỏi/kiến nghị/góp ý (210 vấn đề thuộc lĩnh vực môi trường đời sống, 102 vấn đề liên quan đến lĩnh vực pháp luật – lao động, 86 vấn đề liên quan đến lĩnh vực thuế và 92 vấn đề thuộc lĩnh vực hải quan). Trung bình mỗi kỳ họp, Ban tổ chức nhận và giải quyết 40 vấn đề.

Trên cơ sở những ý kiến của doanh nghiệp, trong đó có cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản, chính quyền Thành phố đã đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, xem đây là một trong những giải pháp đột phá góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Thành phố tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh và các quy định thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp, không cần thiết, trọng tâm là các thủ tục hành chính đang gây trở ngại, kìm hãm hoạt động sản xuất, kinh doanh và các thủ tục hành chính khác liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và công nghệ số để chuẩn hóa, đơn giản hóa quy trình nghiệp vụ; tích hợp các mẫu đơn, tờ khai và các giấy tờ có nội dung thông tin trùng lặp; cung cấp các tiện ích thông minh hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khi giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính. Đẩy mạnh phân cấp trong giải quyết thủ tục hành chính, không để tình trạng nhiều tầng nấc, kéo dài thời gian giải quyết và gây nhũng nhiễu, tiêu cực, phiền hà cho nhân dân. Chấn chỉnh những hạn chế, tồn tại của các công chức, viên chức, đơn vị trực thuộc nhằm nâng cao chất lượng phục vụ, tạo sự hài lòng cho cộng đồng doanh nghiệp.

Thực tế, ngày 28/9/1998, Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại TP.HCM  được thành lập, mở ra Hội nghị Bàn tròn Doanh nghiệp Nhật Bản lần thứ nhất vào tháng 12/1998. Vào thời điểm này, Thành phố ghi nhận có 69 dự án của doanh nghiệp Nhật Bản trên địa bàn. Đến tháng 11/2021, tổng số dự án của nhà đầu tư Nhật Bản là 3.218, tăng 46,6 lần so với năm 1998. Đây là một minh chứng rõ nét cho hiệu quả từ 20 kỳ hội nghị được tổ chức từ năm 1998 đến nay. Chuỗi hoạt động này đã góp phần tạo niềm tin sâu sắc trong cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản về cam kết của chính quyền Thành phố: luôn đồng hành, bảo đảm môi trường đầu tư, kinh doanh ổn định, bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các nhà đầu tư, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động đầu tư, kinh doanh ổn định, lâu dài và có hiệu quả tại TP.HCM.